«Να φύγουμε, να πάμε σε μια άλλη χώρα που θα ‘ναι καλύτερα, να μπορούμε να βγάλουμε τον μήνα οικονομικά, να μη μαχαιρώνουν ανθρώπους στο δρόμο, να μη ζούμε άλλο αυτή την παράνοια». Ακούω συχνά, τον τελευταίο καιρό, τους ανθρώπους γύρω μου να συζητούν και να σκέφτονται να φύγουν από την Ελλάδα είτε για λόγους οικονομικούς, είτε γιατί δεν αντέχουν άλλο την κατάσταση. Για πολύ καιρό «χρησιμοποιούσα» τη σκέψη του να φύγω στο εξωτερικό σαν την μόνη διέξοδο στην συνεχή απελπισία που αντιμετωπίζουμε εδώ.
Με αυτό σαν αφορμή, ρώτησα 15 ανθρώπους που ζουν στο εξωτερικό να μου απαντήσουν στην ερώτηση «Τι δε σου λείπει από την Ελλάδα;». Παίρνοντας ως δεδομένο ότι αυτό που λείπει σε όλους μας όταν είμαστε μακριά είναι οι δικοί μας άνθρωποι ή ίσως ο ήλιος και η θάλασσα, αποφάσισα να μάθω με μια αντίθετη ερώτηση τι είναι αυτό πους τους κρατάει μακριά.
Μανόλης (Αγγλία)
Από την Ελλάδα δεν μου λείπουν τα δύο λάμδα. Οι σκυφτοί άνθρωποι στους δρόμους, στις αναμονές, στις ουρές, στις στάσεις των λεωφορείων. Οι άνθρωποι που περπατούν σκυφτοί γιατί κάποιος τους πήρε την αξιοπρέπεια ή δεν έχουν την αξιοπρέπεια να σε κοιτάξουν στα μάτια. Είναι δυο διαφορετικές κατηγορίες ανθρώπων για αυτό άλλωστε μοιάζουν με τα δυο σκυφτά λάμδα της Ελλάδας.
Μάγδα (Αμερική)
Η γκρίνια.
Στέλλα (Αγγλία)
Δε μου λείπει η μιζέρια, η κακογουστιά, η διχόνοια, το βόλεμα, η κουτοπονηριά, η λαμογιά. Δε μου λείπει η μεγάλη μερίδα φασιστών που πάντα υπήρχαν απλά τώρα οργανώθηκαν. Αλλά κυρίως δε μου λείπει το τεράστιο ποσοστό νέων ανθρώπων χωρίς κανένα ουσιαστικό όνειρο και με μοναδικό στόχο ζωής το πού θα βγει, τι θα φορέσει και πώς θα επιδειχτεί μέσω της αφαίμαξης των γονιών του που δυστυχώς τους έκαναν έτσι. Κι ακόμα περισσότερο δε μου λείπει ο Ελληνάρας που δε φταίει για τίποτα απ’ όλα τα παραπάνω αφού για όλα αυτά φταίνε οι “άλλοι”.
Διαβάστε ακόμα: Τα 7 πράγματα που δεν ξέρατε για την Ελλάδα!
Παναγιώτης (Βέλγιο)
Σε αυτή τη φάση δεν είναι πολλά εκείνα που δε μου λείπουν. Αν απαντήσω “τα γεμιστά της μάνας μου” πιστεύεις θα πιάσουν τη λεπτή ειρωνεία οι αναγνώστες;
Ζωή (Αγγλία)
Δεν μου λείπει ένα κράτος που είναι τελείως ανοργάνωτο στους περισσότερους τομείς. Δεν μου λείπουν οι ατελείωτες ουρές στις δημόσιες υπηρεσίες που για να κάνεις μια δουλειά χάνεις όλη σου τη μέρα, ενώ σε όλες χώρες οι δουλειές γίνονται online ή με ένα τηλεφώνημα. Δεν μου λείπουν τα νοσοκομεία και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Το ανύπαρκτο κράτος πρόνοιας (πληρώνουμε τόσους φόρους χωρίς να βλέπουμε τίποτα πίσω). Δεν μου λείπουν οι δρόμοι και τα ανύπαρκτα πεζοδρόμια. Οι μαμάδες με τα καρότσια, τα άτομα με ειδικές ανάγκες και οι ηλικιωμένοι να περιορίζουν τις μετακινήσεις τους γιατί δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν στα πεζοδρόμια. Δεν μου λείπει η αναξιοκρατία, η κοροϊδία και η πονηριά. Δε μου λείπει ο ρατσισμός, που ειδικά τα τελευταία χρόνια μεγαλώνει και επικρατεί. Δε μου λείπει η ανασφάλεια, οι βρώμικοι δρόμοι.
Μαργαρίτα (Αγγλία)
Δεν μου λείπει από την Ελλάδα η αγένεια και η έλλειψη χαμόγελου. Πας στο περίπτερο για παράδειγμα να πάρεις κάτι λες καλημέρα παρακαλώ ευχαριστώ και ο περιπτεράς απλά μουγκρίζει. Λες και του χρωστάς. Δεν μου λείπει να μην αναγνωρίζονται το μυαλό μου, οι ιδέες μου, οι ικανότητες μου, τα πτυχία μου στη δουλειά μου. Να νιώθω ανεπαρκής, ανασφαλής, ανίκανη εξαιτίας του χαμηλού μισθού, των απάνθρωπων ωρών δουλειάς (10ωρο καθημερινά, πολλές φορές 12ωρο). Και να μην έχεις ζωή και να προσπαθείς να τα χωρέσεις όλα σε ένα παρασκευοσαββατοκύριακο. Την έξοδο, το γυμναστήριο, τον καφέ, τους γονείς, το καθάρισμα, τα ψώνια, ΤΟΝ ΥΠΝΟ, μια κανονική μέρα που όλα γίνονται σε κανονικό ρυθμό κι όχι σε fast forward χωρίς καμία, μα καμία αναγνώριση. Δεν μου λείπει να μην έχω προοπτικές και να αναρωτιέμαι αν ποτέ θα πάρω τη ζωή μου στα χέρια μου. Δεν μου λείπει το να μην έχω χρόνο για ΜΕΝΑ. Και όταν έχω να το θεωρώ πολυτέλεια. Κι όταν βρίσκω να τον ζω σε fast forward. (Έφυγα, μου λείπουν οι γονείς μου, ο αδελφός μου, το αγόρι μου, οι κολλητές μου. Η μυρωδιά του αέρα και η θάλασσα. Εκεί όμως που είμαι κάτι γίνεται. Κάτι σημαντικό. Δεν ήταν εύκολο ποτέ δεν είναι αλλά τουλάχιστον εκεί όποιος προσπαθεί και θέλει μπορεί. Εδώ όχι).
Όλγα (Αμερική)
Η κακόβουλη κριτική και ο φόβος του διαφορετικού.
Chris (Αγγλία)
Στην Αγγλία νιώθω πως οι φόροι που πληρώνω μου επιστρέφονται μέσα από την ιατρική περίθαλψη και πως κάποιος θα είναι εκεί για μένα όταν χρειαστεί. Στην Ελλάδα δεν το νιώθω αυτό και γι’ αυτό δε μου λείπει το ανύπαρκτο κοινωνικό κράτος. Επειδή ανήκω σε μια μειοψηφία, στην Αγγλία μπορώ να εκφράζομαι πιο εύκολα και να μη δέχομαι κριτική για τα ρούχα που φοράω ή για τη συμπεριφορά μου. Δε μου λείπει η κακόβουλη κριτική.
Ελένη (Σκωτία)
Ο κόσμος γεμάτος παράπονο και απορία, οι μεγάλοι άνθρωποι απογοητευμένοι και κουρασμένοι, το σημερινό κέντρο της Αθήνας, οι άστεγοι, η κίνηση στους δρόμους, οι κόρνες των αυτοκινήτων, τα νεύρα, η εφορία, η ετήσια φορολογική δήλωση, οι νέοι που βρίσκονται σε αδιέξοδο, τα αδέσποτα ζώα, τα σκουπίδια, η τηλεόραση, οι πλημμύρες, η απάθεια προς τον συνάνθρωπο, η κάπνα στα μαγαζιά, το μόνιμο άγχος, οι ταξιτζήδες, οι αστυνομικοί, η ακρίβεια, τα άδεια πορτοφόλια, οι άνεργοι φίλοι μου.
Ζωή Π. (Αγγλία)
Δυστυχώς είναι πιο πολλά αυτά που δε μου λείπουν παρά αυτά που μου λείπουν. Όταν είμαι μακριά για καιρό νιώθω μια μικρή νοσταλγία και κάθε φορά που επισκέπτομαι την Ελλάδα (κυρίως Αθήνα) θυμάμαι γιατί δεν μετανιώνω που δεν μένω πια εκεί.
Δε μου λείπει η αγένεια, η άγνοια, η λεκτική και όχι μόνο βία, η αναμονή οπουδήποτε (είναι πάντα διαδικασία επίπονη, υπάρχει μια τρομερή κουτοπονηριά στην ουρά), η απόλυτη ασέβεια του κοινού χώρου αλλά και του προσωπικού (μπορώ να γράφω για πολύ ώρα, είναι τόσα πολλά αλλά και ταυτόχρονα τίποτα. Λέω, τίποτα, γιατί έχω σταματήσει να ελπίζω ότι κάτι θα αλλάξει. Κάτι αρκετά σημαντικό που να με κάνει να πω “αχ, πόσο μου έλειψε η Ελλάδα”).
S (Αμερική)
Δε μου λείπουν οι αμόρφωτοι, ψευτοπατριώτες τραμπούκοι. Η έλλειψη παιδείας και η ημιμάθεια. Χωρίς να θέλω να πω πως οι αστυνομικοί είναι άγιοι σε άλλες χώρες, εκεί όταν συμβαίνει ένα επεισόδιο θα μεσολαβήσουν για να το σταματήσουν, ενώ στην Ελλάδα αισθάνομαι ότι θα στέκονται απλά σαν μάρτυρες ή και σε άλλες περιπτώσεις θα το προκαλέσουν κιόλας. Η κουτοπονηριά τύπου «να φάω τη σειρά του άλλου». Η έλλειψη αίσθησης προσφοράς προς το κοινό καλό και η σκέψη του «μόνο οι δικοί μου άνθρωποι να ωφελούνται με κάθε τρόπο και εις βάρος του συνόλου». Η λογική του κατηγορώ τους πάντες και ποτέ δεν φταίω εγώ. Η απίστευτη ανοχή για το τι συμβαίνει γύρω και το κεφάλι κάτω «έτσι είναι, δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα». Η ηττοπάθεια είναι κάτι που δε μου λείπει (θυμάμαι όταν έλεγα σε φίλους και συμφοιτητές το όνειρο μου, που ήταν να δουλέψω κάποτε για τη Weta, την εταιρεία που έκανε το Lord of the Rings, γελούσαν και τους φαινόμουν φαντασμένη. Μετά από 7 χρόνια μακριά από τη Ελλάδα το έκανα πραγματικότητα. Δεν έχω κρατήσει επαφές με κανέναν γιατί η αλήθεια είναι πως δεν με ένοιαζε να δω αν ακόμα θα το πίστευαν). Το κόμπλεξ και ο ρατσισμός, που σε αυτό το βαθμό δεν το έχω συναντήσει σε καμία άλλη χώρα, ζώντας 11 χρόνια στο εξωτερικό.
Διαβάστε ακόμα: Το Ελληνικό νησί που ψηφίστηκε έκτο καλύτερο παγκοσμίως. Μια λευκή πινελιά στα γαλαζοπράσινα νερά του Αιγαίου!
Αντρέας (Αγγλία)
Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία 14 χρόνια βρίσκομαι στο εξωτερικό και αυτά που θα πω είναι περισσότερο βασισμένα σε αυτά που ακούω από φίλους και οικογένεια παρά στην προσωπική μου εμπειρία. Δε μου λείπουν οι λιγοστές ευκαιρίες για ανθρώπους που θέλουν να κάνουν τη διαφορά, για όλους αυτούς που έχουν φιλοδοξίες. Δε μου λείπει το γεγονός ότι οι παρόλο που οι Έλληνες είναι ένας μορφωμένος και προοδευτικός λαός, τους λείπει η επιχειρηματική πρωτοβουλία και η νοοτροπία του «can do, will do». Δεν μου λείπει το γεγονός ότι πολλά εξαιρετικά μυαλά διαλέγουν να ασπαστούν μια πιο συντηρητική ζωή αντί να επιλέξουν να πιέσουν τα προσωπικά και επαγγελματικά τους όρια και δυνατότητες. Με άλλα λόγια αισθάνομαι πως το να συμβιβάζεσαι (settling down) πρoωθείται περισότερο στην Ελλάδα. Φυσικά και αυτό δεν είναι ολοκληρωτικά φταίξιμο των πολιτών καθότι το ίδιο το σύστημα κάνει ότι μπορεί για να βάλει εμπόδια στο δρόμο σου και τις όποιες φιλοδοξίες σου (ένας άνθρωπος με 700 ευρώ καθαρό μισθό είναι δύσκολο να κάνει μεγαλεπήβολα πλάνα). Δεν μου λείπουν οι πολιτικές και κυβερνητικές διαδικασίες που κατά τη γνώμη μου είναι πρωτόγονες σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν μου λείπουν οι δυσλειτουργικές δημόσιες υπηρεσίες και το σύστημα υγείας. Δεν μου λείπει η νοοτροπία ότι οι Έλληνες δικαιούνται μια “high class” ζωή γιατί έτσι.
Μύριαμ (Γερμανία)
Δεν μου λείπουν οι ουρές στην εφορία, το αλαζονικό ύφος ορισμένων υπαλλήλων στις δημόσιες υπηρεσίες, δεν μου λείπουν οι λακούβες στην Εθνική Οδό και η παράνοια του “δεν με νοιάζει πόσο ικανός είσαι, αλλά ποιου είσαι κουμπάρος”. Επίσης δεν μου λείπει το “δε βαριέσαι μωρέ”, γιατί εδώ έχω βρει το “πάμε να στύψουμε την πέτρα κι ό,τι γίνει”.
Στάθης (Βέλγιο)
Η ελληνική γραφειοκρατία και το να συναναστρέφεσαι με το ελληνικό δημόσιο. (Υπάλληλοι που δεν γνωρίζουν επακριβώς τις διαδικασίες, συνεχώς ζητούν επιπλέον έγγραφα και σε στέλνουν από όροφο σε όροφο και από υπηρεσία σε υπηρεσία και εσύ καλή τη πίστη πηγαίνεις μήπως και τελειώσεις κάποια στιγμή. Λάθος ταμπέλες, κόσμος που περιμένει άσκοπα σε ουρές, που φωνάζει που καυγαδίζει με τους υπαλλήλους, ένα αλαλούμ. Οι ώρες περνούν βασανιστικά, και ενώ έχεις κλείσει σχεδόν οκτάωρο δεν έχεις τελειώσει ακόμα). Η ελληνική τηλεόραση, δημόσια και ιδιωτική, και τα δελτία ειδήσεων σκουπίδια που προβάλουν. Έκτος από τα αμέτρητα παράθυρα με σχολιαστές, πολιτικούς και κάθε λογής ειδήμονα, στις ειδήσεις στην Ελλάδα έχουμε ξεχάσει τι σημαίνει πραγματική παράθεση γεγονότων και πραγματικό ρεπορτάζ. Η Χρυσή Αυγή. Η ξενοφοβία και ο ρατσισμός. Οι κακοτράχαλοι δρόμοι που είναι γεμάτοι λακκούβες και όταν βρέχει μετατρέπονται τις περισσότερες φορές σε ατελείωτα ποτάμια. Τα πολύ υψηλά επιτόκια των τραπεζών σε δάνεια και πιστωτικές κάρτες (κοινώς η κλεψιά) και η πολύ κακή εξυπηρέτηση στα καταστήματα.
Σταύρος (Αγγλία)
Τι δεν μου λείπει απο την Ελλάδα; Ο φόβος και η μιζέρια.